Emma en haar dorp

Het paradijs om de hoek en Het ongrijpbare meisje zijn bekende romans van Mario Vargas Llosa, hoezeer slaan deze titels op de hoofdpersoon van zijn essay De eeuwigdurende orgie (1975), een inleiding op Madame Bovary. Toen Vargas Llosa voor het eerst Flaubert’s roman las, wist hij dat hij tot aan zijn dood verliefd op Emma Bovary zou blijven.

Wat Vargas Llosa overkwam, overkomt velen. Menigeen raakt verliefd op of gefascineerd door Emma’s leven en door de keuzen die zij maakt. En vast en zeker worden deze emoties opgeroepen en versterkt door de manier waarop Flaubert ze beschrijft.

En zoals veel verliefde of op zijn minst gefascineerde mensen willen wij alles weten van Emma. Wat was het dorp waar zij woonde, hoe oud was ze toen ze trouwde, hoe liep ze en van welke soort schoenen hield ze?

Aan Emma’s voeten, een essay van Piet Driest over de voeten en schoenen, pantoffels, slippers van Emma en de rol die zij vervullen in de roman.

Hoe oud waren Charles en Emma?  Emma was 19 jaar toen ze met Charles trouwde. Door het combineren van enkele opmerkingen in Madame Bovary is uit te rekenen hoe oud Emma en Charles waren op de cruciale momenten in hun leven. Diederik Jansen ondernam deze speurtocht.

…………………………………………………………………………………

Talloos zijn de titels die naar Emma Bovary verwijzen, talloos de boeken die varianten zijn op haar leven. Bijna alsof haar naam voldoende is om een bepaald gevoel op te roepen, alsof het bovarisme een alom bekend en erkend gevoel is. Het is een sterk merk met grote bekendheid. Om enkele voorbeelden te noemen:

  • Fay Weldon schreef het toneelstuk Breakfast with Emma (2003)
  • Als Sabine Kebir een boek schrijft over een jonge vrouw uit de Duitse platteland die hunkert naar de grote wereld, noemt zij het “Een Bovary uit Brandenburg” (1991)
  • Een verhandeling over overspelige vrouwen vanuit het gezichtspunt van het darwinisme heet “Madame Bovary’s ovaries” (2005)
  • Het beroemde psychoanalytische onderzoek van Louise Kaplan naar vrouwelijke perversies heeft als ondertitel “De verleidingen van Emma Bovary”. (1991)
  • Dacia Maraini beschrijft in Op zoek naar Emma (1993) de verhouding tussen auteur en de beroemdste en meest raadselachtige hoofdpersoon uit de geschiedenis van de literatuur.
  • Maarten van Buuren, hoogleraar Franse literatuur, geeft college over de overspelige vrouwen in de wereldliteratuur. Emma staat model voor de desparate housewifes van de 19e eeuw (naast Anna Karenina, Effie Briest en onze Eline Vere). Hoorcolleges (2008) NRC.nl/academie

……………………………………………………………………………………………

Het Normandische dorpje Ry doet zijn uiterste best te bewijzen dat het model heeft gestaan voor het dorp Tostes van Madame Bovary. In een vlammend betoog probeert René Vérard dit te onderbouwen. Hans Holscher vertaalde het boek Ry, dorp van Madame Bovary.