Gustave Flaubert

We gaan hier niet in de gebruikelijke betekenis van het woord het levensverhaal en het werk van Gustave Flaubert beschrijven. Zijn romans, brieven, verhalen en jeugdwerken zijn onderwerp van het onderdeel “vertalingen”. Daar komen ontstaansgeschiedenis en vertalingen van de afzonderlijke delen uitgebreid aan bod. Ook zijn levensverhaal krijgt hier niet de klassieke behandeling. Daarvoor kunnen we verwijzen naar de zeer leesbare biografie van Henri Troyat, die in het Nederlands is vertaald (De Prom, Baarn, 1989, alleen nog tweedehands verkrijgbaar). Ook veel informatie is te vinden in “Flaubert’s papegaai”, een roman van Julian Barnes (1984,Arbeiderspers) en ten slotte biedt ook Wikipedia een kort overzicht.

Aardiger vinden wij korte teksten over gevarieerde aspecten van het leven en de persoonlijkheid van Flaubert, hoofdstukjes die wij zelf bijeen sprokkelden of helemaal zelf schreven.

• Hoe zit het met dat boeddhabeeld dat in de werkkamer van Flaubert stond?
• Waar en wanneer woonde Flaubert in Parijs?
• Hoe vaak en waar ontmoette hij George Sand?
• Driemaal heeft men zich diepgravend met de persoonlijkheid van Flaubert bezig gehouden. Theodoor Reik promoveerde in 1912 op een psychoanalytisch proefschrift over Flaubert, Mario Praz ontleedde zijn persoonlijkheid in 1930 in zijn Lust, dood en duivel in de literatuur van de romantiek en ten slotte deed Jean Paul Sartre hetzelfde in L’idiot de la famille in 1971-’72. Hier vindt u de publicatie Flaubert op de divan

Nederlandstalige artikelen en boeken over Flaubert verzamelen is ondoenlijk, voortdurend verschijnen er artikelen en boeken en helemaal bij de viering van zijn 200e geboortedag. In “Flaubert in Nederland, 1870-2005” staat een overzicht dat redelijk compleet is voor wat betreft de periode tot aan 1940.

We beperken ons in het vervolg tot zelf geschreven, vertaalde of samengestelde publicaties en we geven we drie boeken een extra plaats:

– Julian Barnes, Flauberts papegaai, Arbeiderspers, 1985. Een briljante en geestige combinatie van een roman over een ouder wordende arts, een biografie van Flaubert en een lofrede op madame Bovary.

– Mario Vargas Llosa, De eeuwigdurende orgie, Flaubert en Emma Bovary, Meulenhoff, 1991. Llosa beschrijft in het eerste deel zijn eigen kennismaking met de roman en de reden voor zijn harstocht voor Madame Bovary, in het tweede deel analyseert hij de roman op zich en geeft hij een literaire kritiek en ten slotte beschrijft hij de roman in bredere contekst, Madame Bovary als eerste moderne roman en de invloed ervan op de meeste schrijvers uit de tijd na Flaubert.

– Willem Brakman, Het zwart uit de mond van Madame Bovary, Querido, 1974. De hoofdpersoon, een leraar Frans, is voortdurend bezig met Madame Bovary en heeft veel karaktertrekken met haar gemeen. Een prachtig en soms hilarisch boek over de invloed van een romanpersonage op je verhouding met iemand van vlees en bloed.

Na deze drie boeken ben je redelijk ingewijd in de wereld van Flaubert en van Emma Bovary. In combinatie met “Flaubert in Nederland” begin je al bijna een Emma-fan en Flaubert-deskundige te worden.

Nu de zelf geschreven, vertaalde of samengestelde artikelen en boeken.

• Piet Driest, Diederik Jansen, Flaubert in Nederland, 1870-2005, Autres Directions, Amsterdam, 2006. Hoe werd Flaubert in Nederland ontvangen, wanneer werd hij voor het eerst genoemd en met welk boek, wanneer was hij breed geaccepteerd, wat is de vertaalgeschiedenis? De antwoorden zijn in dit boekje te vinden. De publicatie is te koop voor 15 euro, even een mailtje naar de webmaster. Als toegift is hier een korte franstalige samenvatting te vinden.                                         
• René Vérard, Ry, het land van Madame Bovary, 1980. Het Normandische dorpje Ry doet zijn uiterste best te bewijzen dat het model heeft gestaan voor het dorp van Madame Bovary. Deze vlammende publicatie wil dit bewijzen. Hans Hölscher vertaalde het boekje.                                                                                         
• Piet Driest, Aan Emma’s voeten (2002). Een essay over de voeten van Emma, over haar schoenen, pantoffels, sloffen, klompjes, over haar rennen, schuifelen, stampvoeten en over Flaubert’s preoccupatie hiermee.                                                                    
• In zijn “Forme et signification” (Parijs, Corti, 1962) geeft Jean Rousset enkele opstellen over de relatie tussen vorm en betekenis van belangrijke Franse literaire werken. Piet Driest vertaalde en bewerkte het hoofdstuk over Madame Bovary. Rousset beschrijft de structuur van het boek met Charles als hoofdpersoon aan het begin en het einde van de roman, hij laat de veranderingen van gezichtspunt en blikrichting zien, zowel die van de schrijver als die van de hoofdpersoon Emma en hij geeft het belang van de positie van Emma aan vensters en op heuveltoppen en de neerwaartse blikrichting die daarbij hoort.
• Diederik Jansen “Flaubert en Bhoudda” (2016). Een kort opstel over Flaubert en zijn Bouddha.

Jeugdwerken

Vanaf zijn tiende jaar (1831) is Flaubert een enthousiast schrijver. De honderden pagina’s die hij vult tot zijn 21e, beschouwen we als zijn jeugdwerken. Zijn laatste jeugdwerk is November (1842), daarna begint hij met de Eerste leerschool der liefde. Een kleine tien werken zijn vertaald.

Op 15-jarige leeftijd schrijft Flaubert enige romantische, historische korte verhalen. De bekendste is waarschijnlijk “De pest in Florence”. Nu voor het eerst vertaald.

Madame Bovary ((1857)
Madame Bovary heeft een eigen hoofdstuk op onze site, daar zijn alle vertalingen en verfilmingen te vinden, veel achtergrondinformatie, roddels en anekdotes. .

De eerste leerschool der Liefde (1845)

Leerschool der Liefde (1869)

Het verhaal van een volwassenwording en van de generatie van 1840 die zich voorbereidt op de revolutie van 1848. Voor sommige lezers is de eerste leerschool een vingeroefening voor de tweede, voor anderen zijn het twee afzonderlijke romans. Hier is het vertaaloverzicht.

Drie vertellingen

De drie vertellingen (verhalen) zijn vele malen afzonderlijk en gezamenlijk vertaald. Hier staat de vertaalgeschiedenis als afzonderlijke en als gezamenlijke publicatie. Bovendien geven we details over de achtergrond van de afzonderlijke vertellingen en een uitgebreide vertaalgeschiedenis .

Een simpele ziel (1874)

Herodias (1877)

De heilige Julianus (1877)

De verzoeking van de Heilige Antonius

De Verzoeking is door Flaubert tot drie maal herschreven, de eerste (gedeeltelijke) vertaling is van Couperus en uiteindelijk heeft Hans van Pinxteren een integrale vertaling van de derde en definitieve versie geleverd.

Het vertaaloverzicht vindt u hier.

Overige vertalingen

De vertalingen van de overige werken (Salammbo, Bouvard en Pécuchet, de reisverhalen, de brieven) zijn hier opgeschreven. Het is de bedoeling van ieder werk van Flaubert het ontstaan en de vertaalgeschiedenis uitgebreid weer te geven. In de loop van de tijd wordt dus dit onderdeel korter.